De pausen op bedevaart naar Lourdes

_________________

Op 8 december 1854 vaardigde paus Pius IX het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis uit, waarin hij bevestigde dat de Maagd Maria door een speciale genade van God vanaf haar ontvangenis vrij was van de erfzonde. Dit geloofsmysterie, dat al lang in de Kerk werd gehuldigd, werd zo een officiële waarheid van het katholieke geloof.

Vier jaar later, in 1858, zag Bernadette Soubirous, een arm en ongeletterd meisje van veertien jaar, in Lourdes een ‘mooie Dame’ in de grot van Massabielle. Op 25 maart, de feestdag van de Aankondiging van de Heer, onthulde de Dame eindelijk haar naam: ‘Que soy era Immaculada Councepciou’ (‘Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis’).

Bernadette werd verrast door deze woorden, omdat ze ze niet begreep, maar ze herhaalde ze voortdurend en bracht ze getrouw over aan de pastoor van Lourdes. Voor hem was het een overweldigende bevestiging: dit jonge meisje, dat niet in staat was om zo’n theologische uitdrukking te verzinnen, had zonder het te weten het enkele jaren eerder afgekondigde dogma bevestigd.

De Kerk ziet deze openbaring als een krachtig teken: de Maagd is zélf komen bevestigen hetgeende Kerk in geloof had gedefinieerd. Lourdes wordt zo een levende weerklank van het dogma en een plaats waar Maria haar moederlijke aanwezigheid toont, puur en dicht bij de gekwetste mensheid.

De kijk van de pausen op Lourdes

De pausen hebben steeds een grote belangstelling betoond voor Lourdes en hebben er een teken van de Voorzienigheid in herkend en een bron van geestelijke vernieuwing voor de Kerk.

• Pius IX, de paus op het ogenblik van de verschijningen, heeft het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis uitgevaardigd in 1854, vier jaar vóór de gebeurtenissen in Lourdes, hetgeen een grote legitimiteit verschafte aan het getuigenis van Bernadette.
• Leo XIII heeft de verering van Maria in Lourdes sterk aangemoedigd en verschillende gebeden en indulgenties goedgekeurd die verbonden zijn met het Heiligdom.
• De heilige Pius XI heeft Bernadette in 1925 zaligverklaard, en heiligverklaard in 1933.
• Johannes Paulus II heeft de recente geschiedenis gemarkeerd door een bezoek te brengen aan Lourdes in 1983 en in 2004, ondanks zijn toen al ver gevorderde ziekte. Johannes Paulus II wilde op deze plaats waar de hemel de aarde is komen raken, aanwezig zijn als zieke te midden van de zieken die naar Lourdes op bedevaart komen.
• Ook Benedictus XVI heeft een bedevaart naar Lourdes ondernomen, in 2008, bij gelegenheid van de 150ste verjaardag van de verschijningen. Hij heeft er het belang van de stilte en het gebed in het hart van de beleving van Lourdes onderstreept.
• Hoewel hij er zélf niet naar toe is gekomen, heeft paus Franciscus heel vaak met genegenheid over Lourdes gesproken en benadrukte hij de aandacht die er geschonken wordt aan de armen, aan de zieken en kwetsbare personen.
 

De bezoeken van pausen aan Lourdes

Zes kardinalen, die paus zijn geworden vanaf 1914, zijn vóór hun verkiezing tot paus op bedevaart gekomen naar Lourdes.
Vanaf de jaren 1890 was dit het geval voor de toekomstige Benedictus XV (1914-1922) en Pius XI (1922-1939). Pius XI was degene die de zieneres van Lourdes op 14 juni 1925 zaligverklaarde en haar heiligverklaarde op 8 december 1933.
De toekomstige paus Pius XII (1939-1958) is in 1935 naar Lourdes gekomen. Hij zou een encycliek wijden aan Lourdes, met de titel ‘De bedevaart naar Lourdes’, gepubliceerd op 2 juli 1957.
De toekomstige paus Paulus VI is twee maal naar Lourdes gekomen, in 1958 en in 1962, terwijl de toekomstige paus Johannes Paulus I (augustus-september 1978) op bedevaart is gekomen in 1975.


Lourdes heeft een officieel bezoek ontvangen van drie pausen:

• Johannes Paulus II (1983 et 2004): Tijdens zijn bezoeken heeft hij gebeden aan de Grot, heeft hij zieken ontmoet en heeft hij de mis gevierd in openlucht. Zijn laatste bedevaart, waarbij hij in een rolstoel zat, werd een ontroerend getuigenis van geloof dat beleefd wordt in het lijden. Vooraleer hij paus werd, is kardinaal Karol Woytila naar Lourdes gekomen in 1947, als jonge priester, en daarna als aartsbisschop van Krakau in 1964, en als kardinaal van Krakau in 1975.  
• Benedictus XVI (2008): Zijn bedevaart markeerde de viering van de 150ste verjaardag van de verschijingen. Hij nam deel aan de Mariale lichtprocessie en sprak krachtige boodschappen over het geloof, over het lijden en over de zending van de Kerk. 
• We vergeten ook niet kardinaal Angelo Roncalli, die naar Lourdes is gekomen toen hij apostolisch nuntius was in Parijs, vooraleer hij paus Johannes XXIII werd. Hij kwam de Pius-X-basiliek inwijden, die gebouwd werd bij gelegenheid van de 100ste verjaardag van de verschijningen. 

Deze bezoeken hebben de geschiedenis van het Heiligdom diep getekend en de band met de heilige Stoel en zijn wereldwijde uitstraling versterkt. Telkens wanneer er een paus in Lourdes kwam, werd dit beleefd als een moment van genade voor de gelovigen en een aanmoediging voor al wie een kruis dragen in hun leven.

Leo XIV aan de Grot van Lourdes

Op 31 mei 2025, op de vooravond van het Pinksterweekend, heeft paus Leo XIV zich – bij gelegenheid van de afsluiting van de Mariamaand – voor het eerst begeven naar de reproductie van de Grot van Lourdes in de tuinen van het Vaticaan, om er het Ave Maria te zingen. Hij sprak er zijn vreugde uit en bestempelde de processie als ’een daad van geloof waardoor we ons op een eenvoudige en vrome wijze scharen onder de moederlijke mantel van Maria’.